Wykwalifikowany opiekun osoby starszej, poza szeregiem umiejętności praktycznych, powinien wykazywać również pewne umiejętności interpersonalne. Jedną z najważniejszych jest zdecydowanie empatia. Czym ona jest i czemu jest tak ważna w codziennym życiu z osobą starszą? Tego wszystkiego i nie tylko dowiesz się z poniższego artykułu.
Czym jest empatia?
Empatia to, w największym skrócie, zdolność do rozpoznawania stanów emocjonalnych innych osób. Człowiek empatyczny to osoba, która jest w stanie „wejść w cudze buty” – postawić się w czyjejś sytuacji, rozpoznawać procesy myślowe, patrzeć na daną kwestię z czyjejś perspektywy. Empatia to jedna z podstawowych umiejętności interpersonalnych, dzięki której ludzie są w stanie tworzyć relacje między sobą.
Empatia a wrażliwość
Choć bardzo często empatia idzie w parze z wrażliwością, a słowa te bywają używane jako synonimy, w praktyce mowa tu o dwóch różnych umiejętnościach miękkich. Wrażliwość to nic innego jak umiejętność odpowiedniego reagowania na stany emocjonalne innych ludzi, może przejawiać się np. płaczem, gdy inni płaczą. Innymi słowy – empatia służy do identyfikacji emocji, wrażliwość zaś do reagowania na nie.
Jak być empatycznym wobec osób starszych?
Osoby starsze dźwigają duży bagaż doświadczeń – doświadczają ciężkich chorób, samotności, utraty samodzielności. Dlatego też zrozumienie ich emocji i przekonań może okazać się trudne. Kluczowa jest otwartość – w relację z seniorem powinno się wchodzić bez uprzedzeń, za to z tolerancją dla innych postaw. Skupienie na sobie nie pozwala dostrzec potrzeb drugiego człowieka. To samo dotyczy słuchania oraz patrzenia – tylko cichy obserwator, który zwraca uwagę nie tylko na słowa, ale też gesty i mimikę drugiej osoby, będzie w stanie się w nią wczuć.
Dlaczego empatia jest tak ważna?
Osoby starsze, szczególnie te w złym stanie zdrowia, często mają problem z komunikacją werbalną. Krótko mówiąc – nie są w stanie informować o swoich potrzebach, zarówno tych fizjologicznych, jak i psychologicznych (np. kontakt z innymi ludźmi). Właśnie z tego powodu empatia jest jedną z najważniejszych umiejętności miękkich, którą powinien posiadać każdy opiekun seniora. Dzięki niej jest on w stanie odczytywać stan podopiecznego, oceniać go i podejmować niezbędne działania. Jak przyznają pracownicy agencji Prestige24h duża wiedza z zakresu opieki nie jest w stanie zastąpić tej jednej cechy. Nawet wysoce wykwalifikowani specjaliści nie mogą wykonywać dobrze swoich obowiązków, jeśli nie potrafią „wczuć się” w swojego podopiecznego. Empatia jest również niezbędna dla zrozumienia zachowań towarzyszących chorobom, takim jak np. choroba Alzheimera.