Najczęściej stosowanymi akumulatorami samochodowymi są obecnie akumulatory kwasowo-ołowiowe, istniejące na rynku od dawna a zarazem najtańsze. Nowoczesne akumulatory żelowe czy AGM maja inną konstrukcję co przekłada się na większą wytrzymałość mechanicznąoraz inną charakterystykę oddawania energii. Inny typ akumulatora o zwiększonej wytrzymałości rozruchowej (EFB) czy Start&Stop jest odporny na rozładowania. Kiedy akumulator przestaje działać? Akumulator nie działa w momencie, brakuje elektrolitu (przewodnika prądu),elektrolit traci swoje właściwości lub następuje uszkodzenie mechaniczne ogniw.
Jaką budowę ma przykładowy akumulator? Kluczowe elementy w budowie akumulatora to: blok główny, szkielet konstrukcyjny, Separator, płyta dodatnia, płyta ujemna, ogniwa i wieko.
Jak dzielimy akumulatory? Akumulatory wykorzystywane do rozruchu pojazdów mechanicznych można podzielić ze względu na rodzaj zastosowanego elektrolitu (przewodnika prądu) na:
- Akumulatory kwasowo-ołowiowe,
- Akumulatory żelowe,
- Akumulatory o wydłużonej wytrzymałości rozruchowej (EFB).
- Akumulatory AGM
Akumulatory kwasowo-ołowiowe zbudowane są na bazie ogniw ołowiowych czasami z domieszką srebra lub wapnia. Zaletą tych baterii jest możliwość ich częstego ładowania. – Akumulatory kwasowo-ołowiowe mają również najbardziej atrakcyjną cenę.
Akumulatory żelowe charakteryzują się tym, że elektrolit płynny stanowi mieszanina kwasu siarkowego z posiadającymi zdolność przewodzenia prądu elektrycznego związkami krzemu i innymi
pierwiastkami chemicznymi. Zaletą tego typu baterii rozruchowych pojazdów mechanicznych jest ich większa wytrzymałość mechaniczna oraz odporność na uderzenia, nierówności i wstrząsy. Posiadają także bardzo wysoką odporność na samorozładowanie, dlatego stosowane są najczęściej jako akumulatory w jednośladach bądź w offroadzie, gdyż mogą pracować przy dużych przechyłach. Akumulatory o zwiększonej wytrzymałości (EFB) to konstrukcje, gdzie zwiększona wytrzymałość i oddawany prąd powodują, że dobrze sprawdzą się w samochodach z dużą liczbą odbiorników elektrycznych jak również w autach z systemem start-stop oraz intensywnie eksploatujących akumulator, np. taxi. Akumulatory EFB dzięki wydłużonej żywotności i dobrymi parametrami sa bardziej odporne na głębokie rozładowania.Akumulatory AGM to baterie gdzie elektrolit zamknięty jest w separatorze z włókninowej maty szklanej, dziękitemu zabezpieczony jest przed rozlaniem,dzięki temu mogą pracować w dowolnej pozycji. Zastosowanie maty szklanej wpływa także na zwiększenie trwałości urządzenia w pracy cyklicznej, zapewniając wydajność prądu rozruchowego i umożliwiając pracę akumulatora pod zwiększonym ciśnieniem. Tak samo jak akumulatory żelowe są to urządzenia bezobsługowe, odporne na wstrząsy i uderzenia. Akumulatory AGM doskonale nadają się , pracy ciągłej wspomagającej systemy zasilania, ponieważ ładowane są niewielki prądem. W przypadku awarii zasilania mogą stanowić główne źródło energii.
Zarówno akumulatory żelowe i AGMmożna stosować jako zamiennik akumulatorów kwasowo-ołowiowych. Musimy jednak pamiętać, że sposób i rodzaj eksploatowania pojazdu ma znaczący wpływ na warunki pracy i żywotność akumulatora. Jazda w trybie miejskim, na krótkich dystansach obniża sprawność baterii, gdyż czas, jaki alternator ma na doładowanie akumulatora do stanu wyjściowego jest zbyt krótki.
Jeżeli zastanawiasz się nad wyborem nowego akumulatora do swojego samochodu, warto pamiętać o jego istotnych parametrach: rozmiarze baterii i jej dopasowaniu do dedykowanego miejsca, położeniu
biegunów + i – oraz pojemności akumulatora zgodnej z zaleceniem producenta pojazdu.Na rynku istnieje wiele różnych modeli np. do pojazdów azjatyckich różniących się budową. Pamiętajmy również o ochronie środowiska. Zużyte baterie są niebezpiecznym odpadem gdyż zawierają kwas siarkowy oraz rakotwórczy ołów. Stąd pamiętajmy, by zużyty akumulator oddać do wyspecjalizowanych punktów gdzie potem zostanie poddany recyclingowi.
Akumulator zimą. Czym ładować?
Każdego roku w okresie zimowym wielu kierowców boryka się z problemem uruchomienia samochodu, spowodowane jest to zazwyczaj spadkiem jego sprawności związanym z temperaturą. Co jednak zrobić gdy nasz pojazd nie „odpali”? Część osób sięga po kable rozruchowe ale jest to nieporęczne i wymaga drugiego pojazdu znajdującego się w pobliżu. W momencie kiedy akumulator zawodzi należy znaleźć przyczynę jego rozładowania, czasami może to być długie użytkowanie odbiorników elektrycznych bez doładowywania akumulatora nawet przez uruchomienie silnika, uszkodzenia mechaniczne mogą być następnym powodem awarii naszego akumulatora wskutek stłuczki i powstałego przy niej wstrząsu. Często zdarzają się również tzw.”upływy prądu” czyli niewielki pobór przez jeden z odbiorników przy wyłączonym zapłonie, takie usterki są często trudne do wykrycia. Jeśli jednak zachodzi konieczność doładowania akumulatora, należy wówczas postępować zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu i instrukcją obsługi prostownika.
Awaryjny rozruch
Kiedy podejmujemy próbę awaryjnego uruchomienia pojazdu, najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z urządzenia prostowniczo-rozruchowego renomowanej firmy np Optima. Do pojazdów osobowych nadają się urządzenia o mniejszych gabarytach i prądzie rozruchowym połączone z możliwością ładowania i sterowane elektronicznie jak np. Yato YT-83052.Do pojazdów dostawczych, większych silników Diesla a zwłaszcza pojazdów ciężkich jedynym rozwiązaniem są oparte na dużych transformatorach rozruszniki wózkowe , które zapewniają odpowiedni prąd rozruchu. Przykładowo prostownik/ładowarka z rozruchem model Optima 500/700 służy do ładowania akumulatorów 12V oraz 24V, które są montowane w samochodach osobowych oraz ciężarowych.
Urządzenie zostało wyposażone w amperomierz, który podaje wartości na ekranie LCD. Prostownik ma również funkcję rozruchu awaryjnego, który przydaje się w różnych pojazdach . Dużą zaletą urządzenia są jego niewielkie rozmiary, mała waga jak również prostota obsługi. Prostownik doskonale radzi sobie z odpalaniem nawet głęboko rozładowanych akumulatorów wktórych napięcie jest poniżej 9V. Nie ma konieczności demontażu akumulatora celem jego ładowania, wręcz w nowszych pojazdach jest to niewskazane , gdyż może spowodować utratę pamięci w sterownikach i innych elementach elektronicznych. Idealnym rozwiązaniem są wtedy Akumulatory typu AGM czy GEL powinny mieć zmienione specjalne urządzenia podtrzymujące pamięć,które pozwalają na zasilanie najważniejszych sterowników w czasie gdy akumulator jest odpięty.(np MS-7E Magneti Marelli)
Ładowanie akumulatora poza pojazdem
Należy go odłączyć od instalacji elektrycznej pojazdu najpierw biegun ujemny następnie dodatni, wyjąć z pojazdu i ładować w pomieszczeniu o dobrej wentylacji i zapewnić w nim odpowiednie warunki bezpieczeństwa. Ten sposób zazwyczaj ładujemy akumulatory z samochodów starszych, ponieważ nie ma to wpływu na utratę danych z komputera pokładowego lub radia.
Ładowanie akumulatora w pojeździe:
Akumulator odłączony od instalacji elektrycznej spotykany w starszych pojazdach by wyeliminować ryzyko przepięć,ładowanie akumulatora podpiętego do instalacji, ważne żeby zapłon był wyłączony przez cały okres ładownia, dopuszczalne jest ładownie prostownikami konwencjonalnymi jak i elektronicznymi, które posiadają funkcje automatycznego wyłączania i przechodzenia w stan podtrzymania napięcia co zapobiega przeładowaniu akumulatora. Zaleca się pozostawienie otwartej maski lub bagażnika w czasie ładowania, aby zapewnić lepszą wentylację i warunki bezpieczeństwa. W akumulatorach standardowych kwasowo-ołowiowych , korki podczas ładowania powinny być odkręcone. Chyba że mamy do czynienia z najpopularniejszym obecnie akumulatorem tzw „bezobsługowym” wtedy nie zachodzi konieczność demontażu pokrywy czy korków ponieważ akumulator ma specjalne kanały odpowietrzające.
Sama budowa akumulatora też ma bardzo duże znaczenie na strategię ich ładowania -w starszych akumulatorach stosowano duży prąd ładowania, który skutecznie rozpuszczał duże kryształy z kolei w nowszych modelach AGM/GEL ładowanie stałonapięciowe nie jest zbyt korzystne, ponieważ w końcowej fazie prąd ładownia jest na tyle mały, że nie jest w stanie rozpuścić najmniejszych pozostających na płytkach kryształków co nie korzystnie wpływa na pojemność i żywotność akumulatora. Akumulatory typu AGM lub żelowe powinny korzystać z innej strategii ładowania w celu rozproszenia największych kryształków. Najnowsze rodzaje prostowników jak np. Geko G80009 czy Magneti Marelli Bat-100 rozpoznają rodzaj akumulatora i w zależności od rodzaju dobierają odpowiednią krzywą ładowania. Krzywa ta określa przebiegi napięcia i prądu ładowania, prostowniki ładują też prądem impulsowym, co w przypadku znacznego rozładowania pozwala pobudzić akumulator do przyjęcia prądu.
Urządzenia te są sterowane elektronicznie, dzięki czemu nie trzeba nadzorować ich pracy czy ingerować w ustawienia. Ładowarki impulsowe posiadają także funkcję odsiarczania czy przywracania akumulatora z głębokiego rozładowania. Przed nadchodzącym sezonem zimowym, aby zapobiec nie przewidzianym sytuacjom związanym z porannym odpaleniem naszego samochodu można zaopatrzyć się wcześniej w potrzebne urządzenia w sklepie narzędziowym takim jak np. www.dowarsztatu.com